František Palacký, ojciec historiografii czeskiej w czasach odrodzenia narodowego, uważał pierwotną Jednotę Braterską za najpiękniejszy owoc chrześcijaństwa. Pierwotna Jednota jest dość częstym obiektem zainteresowania historyków i teologów. Na swój sposób do jej spuścizny przyznaje się większość czeskich protestantów.
Powstanie Jednoty
Pierwotna Jednota Braterska, jak ją skrótowo nazywamy, na swój użytek posługiwała się nazwą Jednota Braci Ewangelii Chrystusowej. Na użytek kręgów nieczeskich – na przykład w Wyznaniu wiary po łacinie, w języku niemieckim lub polskim – stosowano termin Jednota Braci Czeskich. Nawiązuje ona do reformacyjnego i rewolucyjnego ruchu husyckiego. 6 lipca 2014 r. upłynęło 599 lat od dnia spalenia w Konstancji mistrza Jana Husa. Ruch husycki powstał jako konsekwencja jego wypowiedzi dotyczących życia Kościoła – papieża, duchowieństwa i narodu. Husytyzm podkreślał wolność Słowa Bożego i jego nadrzędne prawo do reformy chrześcijaństwa. Husyckie wyznanie wiary zostało sformułowane jesienią 1419 r. w Czterech Artykułach Praskich, które w czerwcu roku 1421 na sejmie ziemskim w Czasławiu zostały uznane za prawo krajowe. Zawierały cztery zasady:
